ELEKTRİK PİYASASINDA DEPOLAMA
- Lekas Energy Consulting
- 15 Ara 2023
- 10 dakikada okunur
Türkiye’nin Paris Anlaşması’na uygun olarak ilan ettiği 2053’te net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda enerji dönüşüm uygulamaları tüm hızıyla devam etmektedir. Buna bağlı olarak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı enerji yatırımları hızla artmaktadır. Aşağıda yer alan tablo, EPDK’nın yıllık faaliyet raporlarından derlenmiş olup, 2016-2022 yılları arasında fiili tüketim içinde rüzgar ve güneş enerjisi kaynak bazında üretim miktarlarını ve yıllar itibariyle artan payını ortaya koymaktadır.

Rüzgar ve güneşe dayalı enerji üretiminin kesikli yapısı, diğer bir ifadeyle güneş ya da rüzgar yokken enerji üretilememesi nedeniyle tümüyle bu kaynaklara dayalı bir üretim, sistem güvenliğini tehdit etmektedir. Yukarıda yer alan tablodaki verilere ilaveten, bir diğer gösterge olarak yenilenebilir enerjinin yıldan yıla kurulu güç içindeki payının artış trendini devam ettirmesi (lisanssız dahil 2020 yılında toplam elektrik kurulu gücünde %51,4 olan yenilenebilir enerji kaynaklarının payı, 2021 yılında %53,34’e, 2022 yılında %53,95’e yükselmiştir) ve net sıfır hedefi doğrultusunda bu trendin devam edeceğinin apaçık ortada olması, beraberinde şebekenin esneklik ihtiyacının artırılmasını zorunlu kılmaktadır. Tüm bu ihtiyaçlara paralel olarak Lityum-İyon bataryaların (LCO, LMO, LFP, NMC, NCA) teknolojilerinin günden güne gelişmesi ile verimliliğinin %85-95 aralıklarına, maksimum ömrünün (cycle) 10.000 döngülere ve enerji yoğunluğunun 200-400 Wh/lt seviyelerine kadar çıkması ve depolama maliyetlerinin giderek düşeceği beklentisi, sektörün enerji depolama sistemlerine yönelmesini kaçınılmaz hale getirmiştir. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de depolama sistemlerine ciddi bir yönelim ortaya çıkmış ve bu yönelim artarak devam etmektedir.
Türkiye elektrik piyasasında depolama faaliyetleri aşağıda yer alan 6 ana başlık altında yürütülebilecektir:
Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesindeki depolama ünitesi (elektrik depolama tesisi kurmayı taahhüt ederek, depo kurulu gücü kadar RES/GES önlisansı alanlar)
Üretim tesisine bütünleşik depolama ünitesi (halihazırda üretim lisansı olup taahhüt edilen depolama tesisi kurulu gücü kadar kapasite artışı yaparak lisansını tadil edenler)
Tüketim tesisine bütünleşik elektrik depolama tesisi (Yalnızca tüketim tesisinin ihtiyacı için olmak üzere tüketiciler/ OSB tarafından kurulanlar)
Müstakil elektrik depolama tesisleri (herhangi bir üretim veya tüketim tesisiyle irtibatı olmadan drudan şebekeye bağlı müstakil elektrik depolama tesisleri)
Şebeke işletmecileri tarafından kurulan depolama tesisi (dağıtım lisansı sahipleri ya da TEİAŞ tarafından kurulacak tesisler)
Ar-Ge kapsamında kurulacak elektrik depolama tesisleri (Üniversiteler, teknoloji geliştirme bölgeleri ve endüstri bölgelerince Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılmak için)
Türkiye’de elektrik depolama faaliyetine yönelik yatırımlara ilişkin yasal çerçeve de gerek yasama erki gerekse EPDK tarafından ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup depolama faaliyetinde bulunacak kişilerin tabi olduğu düzenlemeler aşağıda özetlenmektedir.
YASAL ÇERÇEVE
Elektrik piyasasında yürütülebilecek depolama faaliyetlerinin çerçevesi ilk olarak 9/5/2021 tarih ve 31479 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği (EPDFY) ile belirlenmiştir. EPDFY ile pompaj depolamalı hidroelektrik santraller ile enerji kesintisi sırasında kullanılmak üzere tesis edilen kesintisiz güç kaynakları kapsam dışında tutulurken, üretim ve tüketim tesisine bütünleşik elektrik depolama faaliyetleri ile müstakil elektrik depolama tesislerinde yürütülecek depolama faaliyetlerinin, kurulumundan iletim veya dağıtım sistemine bağlanmaları ve piyasa faaliyetlerinde kullanılma usulleri belirlenmiştir. EPDFY’nin yayımlanması ile ilgili diğer mevzuatta da bir takım değişiklikler yapılması gerektiğinden, aynı Resmi Gazetede pek çok yönetmelikte de depolamaya ilişkin değişikliklere gidilmiştir.
Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile özetle üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesinin üretim tesisinin bağlı olduğu bağlantı noktasından şebekeye bağlanacağı ve üretim tesisinin bir ünitesi olarak kabul edileceği düzenlenirken, tüketim tesisine bütünleşik depolama tesislerinin ise tüketim tesisinin bir unsuru olarak kabul edileceği belirtilmiştir. Ayrıca, müstakil elektrik depolama tesislerinin iletim/dağıtım sistemine bağlantısı için gerekli iş/işlemler ve giderler için kullanıcı sorumlulukları düzenlenmiştir.
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile özetle üretim veya elektrik depolama tesisinin iletim veya dağıtım sistemine verdiği ya da sistemden çektiği elektrik enerjisine ilişkin uzlaştırma kuralları düzenlenerek bağımsız olarak yük alabilen, yük atabilen ve ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda tesis edilmiş sayaçlar vasıtasıyla uzlaştırma dönemi bazında bağımsız olarak ölçülebilen üretim, tüketim ya da elektrik depolama tesislerinden ya da ünitelerden hangilerinin dengeleme birimi olarak kabul edileceği belirlenmiş, böylece lisanslı üretim tesisleri veya bu üretim tesislerine ait üniteler ile adına kayıtlı bulunduğu piyasa katılımcısı tarafından talep edilen ve katılımı Sistem İşletmecisi tarafından uygun bulunan elektrik depolama ünitesi veya tesisleri dengeleme birimi olarak kabul edilmişlerdir.
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile özetle üretim için önlisans başvurusunda bulunan ya da önlisans/lisans sahibi olanların üretime bütünleşik depolama ünitelerini de dahil etmek istemeleri ya da tedarik lisansı başvurusunda bulunan ya da halihazırda lisansı olanlardan, lisanslarına müstakil elektrik depolama tesisi eklemek istemeleri halinde uyulması gereken kurallar açıklığa kavuşturulmuştur.
Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yan hizmetler kapsamında, elektrik depolama tesislerinin hangi teknik kriterlere uygun olarak kullanılabileceğinin TEİAŞ tarafından belirleneceği düzenlenmiştir.
Akabinde, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun (Kanun) üretim faaliyetini düzenleyen 7 nci maddesine 7417 sayılı Kanun ile eklenen onuncu ve onbirinci fıkralar ile deplamalı üretim faaliyeti de mevzuatta yerini aldı. Böylece, elektrik depolama tesisi kurmayı taahhüt edenlere, taahhüt ettikleri deponun kurulu gücüne kadar (1:1 oranında) RES/ GES kurulmasına ilişkin önlisans (üretim) verileceği ve bu tesisler için sadece rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurulması için yapılan önlisans başvurularının değerlendirilmesinde dikkate alınan hükümlerin uygulanmayacağı, farklı bir başvuru prosedürünün uygulanacağı düzenlendi. Buna ilaveten, söz konusu tesislerin 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun ile düzenlenen yerli aksam teşviğinden de faydalanabilmesi mümkün kılındı.
Yapılan düzenlemeler ile yeni lisans alacakların yanı sıra kısmen veya tamamen işletmede bulunan üretim tesisleri için de birtakım avantajlar sunulmuştur. Halihazırda RES/GES lisansı sahibi tüzel kişilerin elektrik depolama tesisi kurmayı taahhüt etmesi halinde, taahhüt ettikleri depolama tesisinin kurulu gücüne kadar;
TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım şirketinden alınan bağlantı görüşünün olumlu olması,
Lisanslarında belirlenen sahaların dışına çıkılmaması,
İşletme anında sisteme verilen gücün lisanslarında belirtilen kurulu gücü aşmaması,
kaydıyla kapasite artışı yapabilmesi ve kapasite artışı için YEK Destekleme Mekanizmasından yararlanması da mümkün olacaktır.
19/11/2022 tarih ve 32018 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik ile EPDFY’ye çağrı mektubu alan ve ihtiyaç fazlası enerji için aylık mahsuplaşma yapılan lisanssız elektrik üretim tesislerinde de elektrik depolama tesisi kurulabileceği, ancak kullanılan malzemelerin ilgili mevzuat ve standartlara göre imal edilmiş, garanti kapsamında ve son beş yıl içerisinde üretilmiş olması gerektiği hüküm altına alınmıştır. Aynı Resmi Gazete’de, buna ilave bir dizi değişiklik daha yapılarak önlisans ve lisans verme koşulları ile tadili ve iptali, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde uygulanacak müeyyidelere ilişkin hususlar ve elektriğin depolanması ve şebekeye verilmesi dahil uygulamaya ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
ÖNLİSANS
Elektrik piyasasında faaliyet gösterilen her bir tesis için ayrı lisans alınması gerekirken, EPDK tarafından, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği (EPLY) ile depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesindeki elektrik depolama ünitesi ile üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi ana kaynağa dayalı tesisin ünitesi olarak kabul edilmiş ve tesis tek bir önlisans/lisans kapsamında değerlendirilmiştir.
Depolamalı elektrik üretim tesisi kapsamındaki önlisans başvuruları için tahsis edilecek kapasite, TEİAŞ’ın her yıl 1 Ekim tarihine kadar, takip eden 5 ve 10 yıl için bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sistemlerine bağlanabilecek bölgesel üretim tesisi kapasitelerine ilişkin raporu dikkate alınarak EPDK tarafından belirlenmektedir. TEİAŞ tarafından belirlenen bağlanabilir kapasitenin ilgili kısmı için depolamalı elektrik üretim tesisi kapsamında önlisans başvurusunda bulunanların, kurulu güç açısından;
Kurulu Güç RES/GES / Kurulu Güç Depo ≤1
20 MWe ≤ Kurulu Güç RES ≤250 MWe,
10 MWe ≤ Kurulu Güç GES ≤250 MWe,
Kapasite Depo/Kurulu Güç Depo≥1
Kurulu Güç Mekanik ≤ (Kurulu Güç Elektrik)×2,
sınırlarına uyması gerekir. Bu kurallar çerçevesinde depolamalı elektrik üretim tesisi için önlisans başvurusu yapmak isteyen anonim ya da limited şirketler, “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurulara İlişkin Usul ve Esaslar” uyarınca gerekli bilgi ve belgeleri EPDK Başvuru Sistemi üzerinden süresi içerisinde sunmalıdır. Sunulması gereken teminat ve şirket asgari sermaye yükümlülükleri belirlenirken, rüzgar veya güneşe dayalı mekanik kurulu güç ile depolama ünitesinin kapasitesine denk gelen bedeller toplanarak birlikte değerlendirilmektedir. EPDK tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının %5’i, hem MWm cinsinden her bir kurulu güç başına belirlenen teminat tutarının üst sınırını oluştururken hem de asgari sermayesinin artırılması aşamasında dikkate alınmaktadır.
Eksiksiz yapılan önlisans başvuruları değerlendirmeye alınmakta, başvuru sırasına göre bağlantı görüşü için TEİAŞ’a gönderilmekte ve TEİAŞ da yine sırasına göre görüş vermektedir. Olumlu bağlantı görüşü verilen başvurular hem EPDK internet sayfasında duyurulmakta hem de Enerji İşleri Genel Müdürlüğüne (EİGM) teknik değerlendirme yapılmak üzere gönderilmektedir. Duyuruya herhangi bir itiraz olmaması, EİGM tarafından teknik değerlendirmenin sonucunun uygun olması ve başvuru sahibi tarafından mevzuatta yer alan diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde 27/10/2022 tarih ve 11329-2 sayılı "Önlisans Süreleri ile Tesis Tamamlanma Tarihinin Belirlenmesinde Referans Alınacak İnşaat Süreleri" başlıklı Kurul Kararına göre belirlenecek şekilde, en fazla 36 ay süreliğine önlisans verilmektedir.
Üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi ve depolamalı elektrik üretim önlisansı sahipleri, yatırıma başlayabilmek için önlisans süresi içinde;
Sahanın mülkiyet veya kullanım hakkını elde etmek,
Nazım ve uygulama imar planı onaylarını kesinleştirmek,
Ön proje veya kat’i proje onayını almak,
Bağlantı anlaşması için TEİAŞ/dağıtım şirketine başvurmak,
Rüzgara dayalı tesis için Teknik Etkileşim İznini almak,
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında gerekli olan kararını sunmak,
Yapı ruhsatı veya onun yerine geçecek belgeyi sunmak,
Yükümlü olmaları halinde TEİAŞ ile imzalanmış RES veya GES Katkı Payı anlaşmasını yapmak,
Rüzgâra dayalı tesis için Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliğine ve askeri atış alanları ile tatbikat bölgelerine ilişkin olumlu görüş almak,
Önlisans verilmesine ilişkin Kurul kararının tebliğinden itibaren; ÇED kararın alınması amacıyla 90 gün içerisinde, rüzgara dayalı tesislerde Teknik Etkileşim İzninin alınması amacıyla 180 gün içerisinde ilgili kuruma başvurmak,
zorundadır.
Önlisans sahibi olanların üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi eklemek istemesi halinde ise önlisans tadili yapılmalıdır. Tadil talebinin kabul edilebilmesi için önlisansa kayıtlı;
Sahanın dışına çıkılmaması,
Elektriksel/ mekanik kurulu gücün değişmemesi,
Mevcut bağlantı şekli, bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin değişmemesi,
Şebeke işletmecisinin olumlu görüşü,
Depolama ünitesinin teknik kriterleri hakkında TEİAŞ olumlu görüşü,
gerekir. 45 gün içinde de ÇED başvurusu yapıldığına ilişkin belgenin EPDK’ya sunulması esastır.
LİSANS
Süresi içerisinde yükümlülüklerini tamamlayan önlisans sahipleri bu yükümlülükleri yerine getirdiğini belgelemek suretiyle “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurulara İlişkin Usul ve Esaslar” uyarınca EPDK Başvuru Sistemi üzerinden lisans başvurusunda bulunmalıdır. Depolamalı elektrik üretim tesisi kapsamındaki lisans başvurularında, teminat tutarı ve asgari sermaye yükümlülükleri belirlenirken, mekanik kurulu güç ile depolama ünitesinin kapasitesine denk gelen bedeller toplanmakta olup, sunulacak teminat tutarı, kaynak türü ve kurulu güç dikkate alınarak ancak her hâlükârda EPDK’nın kabul ettiği yatırım tutarının %10’unu geçmeyecek şekilde belirlenirken, şirket asgari sermayesinin ise yatırım tutarının %20’si kadar artırıldığına dair esas sözleşme değişikliklerinin sunulması gerekmektedir. Süresi içinde ve eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular değerlendirmeye alınacaktır. Önlisans kapsamındaki yükümlülüklerini süresi içerisinde tamamlayanlara üretim lisansı verilecektir.
Halihazırda üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin, lisansına elektrik depolama ünitesi eklemek istemesi halinde ise lisans tadil talebi ile EPDK’ya başvurmaları gerekir. Lisans tadil talebinin uygun görülebilmesi için sağlanması gereken koşullar önlisans tadil uygunluğu için aranan koşullar ile aynıdır; ancak, bu ünite için sermaye yeterliliği ile teminat yükümlülüğü aranmaz. Kanunun kendilerine verdiği imkan çerçevesinde, kısmen veya tamamen işletmede bulunan üretim tesislerinden, depolama ünitesi kurmayı taahhüt eden rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim lisansı sahibi tüzel kişiler kuracakları depolama ünitesi kurulu gücüne kadar kapasite artışı talebiyle lisans tadili yapabilirler. Ancak uygun bulunabilmesi için yine TEİAŞ/dağıtım şirketinden olumlu görüş alınması, üretim tesisi sahasının dışına çıkılmaması ve EİGM teknik değerlendirmesinin uygun olması ve depolamalı elektrik üretim tesisi kapsamında önlisans başvurusunda bulunulması sırasındaki sınırlamalara uyması (rüzgar için asgari 20 MWe, güneş için ise asgari 10 MWe vs.) şarttır.
Üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesinin süresi içerisinde tamamlanmaması halinde üniteye/tesise ilişkin hükümler lisans kapsamından terkin edilir. Depolamalı elektrik üretim tesisinin, süresinde işletmeye alınmaması halinde ise lisans iptal edilir ve teminat irat kaydedilir. Kısmen veya tamamen işletmede bulunan üretim tesislerinden, elektrik depolama ünitesi kurmayı taahhüt edenlerin elektrik depolama ünitesini, süresinde işletmeye alamaması halinde bu kapsamda tahsis edilen kurulu güç, lisanstan terkin edilir ve yine sunduğu teminat irat kaydedilir.
Üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesine şebekeden çekilip tekrar şebekeye verilen enerji ve ünitedeki kayıp enerji ilgili üretim tesisinin ürettiği enerji için verilen herhangi bir teşvik veya alım garantisi kapsamına girmez. Diğer taraftan, bu kapsamda kurulan üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi ile dengeleme birimi niteliğine sahip üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi ayrı bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi olarak kaydedilir. Bu tesislerin yer aldığı üretim tesislerinin uzlaştırma dönemi bazında sisteme vereceği enerji miktarı, lisansa dercedilen elektriksel kurulu gücü ile yapabileceği üretim miktarını geçemez.
MÜSTAKİL DEPOLAMA
Tedarik lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişiler, lisanslarına müstakil elektrik depolama tesisi de eklemek istemeleri halinde “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurulara İlişkin Usul ve Esaslar” uyarınca sunulması gereken bilgi ve belgeleri EPDK Başvuru Sistemi üzerinden Kuruma sunmak suretiyle başvurmalıdır. Bu tesisinin sisteme bağlantısı ve sistem kullanımı önlisanslarına üretime bütünleşik depolama üniteleri de eklemek isteyen tüzel kişilere uygulandığı usulde değerlendirilir ancak bu tesis için sermaye yeterliliği ile teminat yükümlülüğü aranmaz. Talebi uygun bulunanların, olumlu ÇED kararını süresi içerinde Kuruma sunması hâlinde depolama tesisine ilişkin bilgileri tedarik lisansına dercedilir. Müstakil elektrik depolama tesisi kurulmak amacıyla yapılan tedarik lisansı başvurularında depolama tesisinin gerekli teknik kriterlere uygunluğu hakkında TEİAŞ’tan görüş istenmektedir. Tedarik lisansına sahip olmak ve 2 MW kurulu gücünden az olmamak kaydıyla, aynı tedarik lisansı kapsamında bir veya birden fazla müstakil elektrik depolama tesisi kurulabilmesi mümkündür. Bu tesislerin sisteme verdiği ve sistemden çektiği enerji, ilgili piyasa katılımcısının uzlaştırmaya esas veriş çekiş miktarında dikkate alınır ve gerekli şartları sağlayan tesisler yan hizmetlere, dengeleme birimi niteliğini haiz olanlar dengeleme güç piyasasına katılabilir.
Yukarıda sayılanlara ilave olarak tüketiciler tarafından da şebeke işletmecisi tarafından uygun bağlantı görüşü verilmesi, kurulu gücünün bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü aşmaması ve aynı ölçüm noktasında olması kaydıyla elektrik depolama tesisi kurulabilir. OSB tarafından yine OSB sınırları içerisinde kurulan elektrik depolama tesisleri de tüketim tesisine bütünleşik elektrik depolama tesisi kapsamında değerlendirilir. Ancak, bu tesis sadece ilgili tüketim tesisinin ihtiyacı için kurulmalıdır ve şebekeye enerji verilmesi halinde, ilgili tedarikçinin uzlaştırmaya esas veriş miktarlarında dikkate alınmayacaktır. Benzer şekilde, üniversiteler, teknoloji geliştirme bölgeleri ve endüstri bölgeleri tarafından Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılmak amacıyla azami 1 MW kurulu gücünde kurulan elektrik depolama tesislerinin de sisteme verdikleri enerji, uzlaştırmaya esas veriş miktarlarında dikkate alınmaz.
DİĞER
Dağıtım şirketleri de fayda-maliyet analizleriyle yeni şebeke yatırımından daha ekonomik olduğunu ispat etmek kaydıyla; elektrik depolama tesisi kurabilir. Ancak, bu depolama tesisleri, dağıtım faaliyeti dışında kullanılamaz. Dağıtım şirketlerine benzer şekilde, TEİAŞ’ın da yatırım planlarında yer vermesi halinde pilot uygulamalar kapsamında ve ticari faaliyete konu etmeden depolama tesisleri kurması mümkündür. Ayrıca, üniversiteler, teknoloji geliştirme bölgeleri ve endüstri bölgelerince Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılmak için elektrik depolama tesisleri kurulabilmesi mümkün olup, azami 1 MW kurulu gücünde kurulan elektrik depolama tesislerinin, müstakil depolamada olduğu gibi, sisteme verdikleri enerji, uzlaştırmaya esas veriş miktarlarında dikkate alınmaz.
NİHAİ DURUM
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca, 2022 yılı Kasım ayında depolamalı elektrik üretim tesislerine ilişkin başvurular EPDK tarafından alınmaya başlanmış, ancak önlisanslar ile değerlendirme ve başvuru aşamasındaki projelerin toplam kapasitesinin ise 750 GWh seviyesine ulaşması ile 14 Ekim 2023 tarih ve 32339 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası ile yeni bir karar alınıncaya dek başvurular durdurulmuştur.
Rekor seviyede gerçekleşen depolamalı elektrik üretim başvuruları, Türkiye’nin net sıfır hedeflerine katkı sunacak biçimde kurulu güç yapısında radikal değişikliklere sebep olacak gibi görünüyor. Ancak, vurgulamak gerekir ki, nihai resmi belirleyecek olan asıl iki unsur, izin süreçlerinin yönetimi ve finansmandır. Türkiye’nin enerji dönüşümünde katedeceği yolu belirleyecek olan, başvuran ve önlisans alan santrallerin kurulu gücünden ziyade kaç santralin ÇED raporu, imar planlarının onaylanması, yapı ruhsatlarının alınması gibi zorlu ve pek çok kurumun görüşleri ile oluşturulması nedeniyle geniş zamana yayılan izin süreçlerini başarı ile tamamlayarak devreye alabileceğidir. Öte yandan, yeşil enerjiye geçiş dönüşümünün eşi benzeri görülmemiş bir finansmana ihtiyaç duyduğunu küresel ölçekte tecrübe ettik. Türkiye de benzer bir deneyimin içinde. Nitekim Dünya Bankası tarafından, Türkiye’nin 2053 yılında net sıfır emisyon hedefine ulaşması için bugünkü net değer ile 640 milyar dolar düzeyinde yatırıma ihtiyaç duyduğu, bu yatırımın elektrik üretimi için 80 milyar dolar, dağıtımı için 10 milyar dolar ve iletimi için 10 milyar dolar olmak üzere toplam 100 milyar doları bulacağı açıklandı. Bu ölçekten bakıldığında, ihtiyaç duyulan finansmanın, 2053 net sıfır hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olmak için gereken düzeyi sağlaması gerekmektedir. Yenilenebilir enerjinin yaşayabilirliğine ilişkin açık düzenlemelerin, şeffaflığın ve genel kesinliğin bulunması, net sıfır hedefinde katkısı inkar edilemez olan özel sermaye sağlayıcılarının yeşil projelere yatırım yapması konusunda teşvik edici olacaktır. Bunun için öncelikle politika belirleyicilerin yeşil ve sürdürülebilir yatırımların güvenilirliğini tehdit eden riskleri azaltması, ikincil olarak özel sermayeyi harekete geçirmek için karma finansman potansiyelinin en üst düzeye çıkarılması, piyasa koşullarının altındaki faiz oranları, kredi alana birkaç yıl boyunca ödemesiz dönem imkanlarının sunulabilmesi önem arz etmektedir.
Ayrıntılı bilgi için bizimle info@lekasenergy.com adresinden iletişime geçebilirsiniz.
Comments